Przemysł cukrowniczy

Rolnicy uprawiający trzcinę cukrową zmagają się nie tylko ze zmiennością cen, ale także z konkurencją z innych źródeł. Na przykład w 2017 r., kiedy zniesiono limity produkcji cukru buraczanego w UE, drobni rolnicy uprawiający trzcinę cukrową, zwłaszcza w Afryce, na Karaibach i w regionie Pacyfiku, stanęli przed perspektywą utraty głównego rynku zbytu dla swojego cukru.

Oprócz wahań rynkowych, problem stanowią również częste i silne cyklony oraz powodzie, po których następują susze. Powoduje to zniszczenia upraw i opóźnienia zbiorów, co ostatecznie wpływa na dochody rolników uprawiających trzcinę cukrową. 

Aby drobni rolnicy mogli dostosować się do zmieniającego się klimatu, kluczem jest zrozumienie relacji między zmianami pogodowymi a rolnictwem w kontekście społecznym, gospodarczym i ekologicznym. Nasilenie się niekorzystnych zjawisk atmosferycznych ma negatywny wpływ na przyszłość rolnictwa, ponieważ prowadzi do spadku plonów, a tym samym do obniżenia i tak już niskich dochodów.

Bieżące wyzwania

Przemysł cukrowniczy zmaga się z wieloma wyzwaniami, które wpływają zarówno na środowisko, jak i na dobrobyt społeczności rolniczych w krajach pochodzenia.

• Wpływ zmian klimatu. Widmo zmian klimatycznych ciąży nad przemysłem cukrowniczym. Zmieniające się wzorce pogodowe, zwiększona częstotliwość ekstremalnych zdarzeń pogodowych i rosnące temperatury stanowią poważne zagrożenie dla upraw trzciny cukrowej. Nagłe i obfite opady deszczu oraz przedłużające się susze mogą zakłócać uprawy, wpływając na plony. 
• Warunki pracy i wyzysk. Wielu pracowników zatrudnionych przy uprawie trzciny cukrowej zmaga się z długimi godzinami pracy, narażeniem na działanie szkodliwych agrochemikaliów, a w niektórych przypadkach ze skrajnie złymi warunkami pracy. 
• Wykorzystywanie dzieci jako siły roboczej. Problem dzieci pracujących na plantacjach trzciny cukrowej to gorzka i przemilczana rzeczywistość słodkiej branży. 
• Zmienne ceny i niestabilność gospodarcza. Rynek cukru jest znany z niestabilności cen, co wpływa na równowagę gospodarczą zarówno małych gospodarstw rolnych, jak i większych producentów. Wahania światowych cen cukru mogą prowadzić do niepewności co do wysokości dochodów rolników, utrudniając planowanie przyszłości.

„Ludzie są w centrum naszych działań. Fairtrade jeszcze bardziej wzmocnił nasze zaangażowanie w ochronę podstawowych praw pracowników i rolników w łańcuchu dostaw. Wykorzystanie potencjału wszystkich pracowników, w tym kobiet i młodych ludzi, jest kluczem do wyzwolenia produktywności w krajach takich jak Mauritius, które stoją w obliczu szybkiego starzenia się społeczności rolniczej”.

Khavam Ramkissoon, sekretarz spółdzielni La Martiniere Multipurpose Cooperative Society, Mauritius, posiadającej certyfikat Fairtrade.

Co zmienia Fairtrade?

Istnieje wiele sposobów, by stawić czoła wyzwaniom, przed którymi stoją rolnicy zrzeszeni w Fairtrade. 

• Lepsze warunki pracy. Oprócz solidnych standardów Fairtrade, mamy globalny Program Lepszych Praktyk Pracy Fairtrade (BLP) dla spółdzielni cukrowniczych Fairtrade na obszarach o wysokim ryzyku łamania praw człowieka i znacznym ryzyku dla osób szczególnie narażonych.
• Godne dochody. W przeciwieństwie do innych produktów, trzcina cukrowa nie ma ustalonej ceny minimalnej Fairtrade, ponieważ mechanizmy ustalania cen tego surowca są bardzo złożone. W wielu krajach organizacje rolników korzystają z systemów podziału dochodów z cukrowniami i eksporterami, którzy przetwarzają trzcinę cukrową na różne rodzaje cukru. W związku z tym drobni rolnicy korzystają z premii Fairtrade w wysokości 60 USD za tonę cukru i 80 USD za tonę cukru z certyfikatem rolnictwa ekologicznego.
• Odporność na zmiany klimatu. Fairtrade zapewnia szkolenia i wsparcie w zakresie zrównoważonej uprawy cukru, lepszego wykorzystania zasobów wodnych, stosowania odmian upraw odpornych na suszę i dywersyfikacji w kierunku innych źródeł dochodu. Ponadto program Produkcji trzciny cukrowej odpornej na zmiany klimatu ocenia ślad węglowy i wodny kluczowych łańcuchów dostaw cukru Fairtrade (aż do eksportu) w miejscu pochodzenia.
• Silniejsze organizacje: Standardy Fairtrade są narzędziem rozwoju dla drobnych organizacji rolniczych, aby stały się silniejsze i zwiększyły wydajność produkcji. Sieci Producentów Fairtrade wspierają rolników w zwiększaniu produktywności i dochodów, infrastruktury nawadniającej i odwadniającej oraz dywersyfikacji upraw. Wspieramy również badania rynku w kontekście produktów ubocznych cukru, takich jak produkcja rumu, substancji zapachowych i biotworzyw.