Paulo Ferreira Junior draagt zijn liefde voor koffie letterlijk op zijn huid: op zijn bovenarm heeft hij een tatoeage van een koffieplant die uit een kopje groeit. De bruine boon speelde al vroeg een hoofdrol in zijn leven. Hij komt uit de Braziliaanse deelstaat Minas Gerais, de grootste koffieregio ter wereld. De koffieboerderij van zijn ouders ligt op de plek waar hij zelf is opgegroeid.

In Minas Gerais bepaalt de koffie het levensritme en de seizoenen. De oogsten strekken zich wekenlang uit, waarna de koffiebessen op tijd moeten worden geoogst, verpulverd en gedroogd. Door de klimaatcrisis komen de traditionele zekerheden echter onder druk te staan. Het regent te veel of op het verkeerde moment, of het regent helemaal niet. De vorst komt vaker voor dan vroeger en de extreme hitte beschadigt de gevoelige planten.

Reizen door Latijns-Amerika

Paulo ziet de gevolgen van de klimaatcrisis overal in Latijns-Amerika. Na zijn rol als manager bij de Fairtrade koffiecoöperatie Coopfam werd hij benoemd tot Commercial Coffee Manager van het Latijns-Amerikaanse Fairtrade producentennetwerk CLAC. In deze functie ondersteunt hij alle Fairtrade gecertificeerde koffieboeren op het continent. Hij is vaak onderweg, recent nog in Nicaragua, Peru en op een koffiebeurs in Griekenland.

We ontmoeten hem in zijn thuisland, Minas Gerais in Brazilië. Hier verbouwt hij zeven hectare koffie in de periodes tussen zijn reizen door. Net als de meeste kleine koffieboeren heeft hij geen seizoensarbeiders in dienst, maar oogst hij zelf met de steun van zijn broer en zijn zwager. Zij helpen mee op het platteland, de coöperatie en Fairtrade bieden ook hun steun.

Fairtrade premie voor klimaataanpassingsmaatregelen

Met de Fairtrade premie financiert de coöperatie Coopfam, eigendom van Paulo die nog steeds actief is als koffieboer, verschillende initiatieven zoals consultaties, opleidingen en klimaataanpassingsmaatregelen. Minstens een kwart van de premie wordt gereserveerd voor maatregelen die de productiviteit, kwaliteit of aanpassing aan de klimaatverandering bevorderen. Daarnaast bieden de Fairtrade koffieprijzen, die onlangs in augustus aanzienlijk werden verhoogd, planningszekerheid voor de boeren op de lange termijn.

Paulo heeft een duidelijke visie op de toekomst van koffie: “Als we ook in de toekomst kwaliteitskoffie willen produceren, moet deze op een milieuvriendelijke en duurzame manier worden verbouwd, in harmonie met de natuur,” zegt hij. “We hebben meer gemengde gebieden nodig, waar koffie samen met bossen groeit, meer agrobosbouw, waarbij bomen en struiken voor schaduw zorgen.” Hij past deze methoden zelf toe op zijn boerderij.

De Braziliaan is ervan overtuigd dat Fairtrade een deel van de oplossing is. Daarom blijft hij de wereld rondreizen, enerzijds om de noden van de koffieboeren te ervaren en anderzijds om Fairtrade koffie te promoten. “Binnenkort gaan we naar Japan, naar een koffiebeurs. En dan terug naar huis, naar Minas Gerais,” zegt hij.