Fairtrade wijn
Er wordt al duizenden jaren lang wijn geproduceerd, in veel verschillende streken. Of het nu gedronken wordt bij de maaltijd of om iets te vieren, wijn is overal ter wereld een bijzondere drank. De werkomstandigheden van heel veel wijnboeren en hun medewerkers over de hele wereld zijn echter niets om vrolijk van te worden.
De wijnindustrie
Het verbouwen van wijn (druiven) is een uitdagend vak. Het vereist seizoensgebonden werk voor de druivenoogst, maar ook gespecialiseerde apparatuur voor de wijnproductie. Medewerkers en kleinschalige boeren slagen er vaak niet in om een stabiel inkomen te verdienen uit wijnproductie en missen spaargeld om te investeren in verbeteringen die inspelen op de veranderende trends en smaken in de industrie.
Er zijn ook specifieke problemen in bepaalde regio’s. In Zuid-Afrika bijvoorbeeld, heeft de apartheid nog steeds invloed op de wijnindustrie, waar zwarte werknemers vaak de zwaarste taken moeten uitvoeren op wijnboerderijen. In Libanon hadden kleinschalige boeren het moeilijk om genoeg geld te verdienen met hun land, waardoor sommige boeren illegale gewassen gingen telen die de overheid vernietigde. Voor sommigen bood de overstap naar wijnproductie hoop op een nieuw begin.
Huidige uitdagingen
De wijnindustrie staat voor verschillende uitdagingen die invloed hebben op het milieu, de maatschappij en de economie.
Ongelijke machtsverhoudingen tussen kopers en boeren. Winkels en merken hebben veel macht in de wijnindustrie. Sommige van hen kijken alleen naar de prijs en met de toename van het kopen van gemengde bulkwijn, kunnen ze makkelijk van leverancier veranderen wanneer het hen uitkomt.
Impact op het milieu. De vraag naar wijn groeit wereldwijd, wat leidt tot de uitbreiding van wijnbouwgebieden. Dit veroorzaakt druk op het milieu. Het uitbreiden van wijngaarden zonder rekening te houden met natuurlijke hulpbronnen zoals grond en water leidt tot vervuiling en uitputting van waterbronnen. Daarnaast zorgen waterschaarste en extreem weer voor problemen in wijnproducerende gebieden. Tegen 2050 is de meeste grond in de huidige grote wijnproducerende regio's mogelijk niet meer geschikt voor wijngaarden.
Arbeidsomstandigheden. Migranten- en vrouwen werknemers werken veel in wijngaarden, maar krijgen vaak niet dezelfde rechten, behandeling of kansen als andere werknemers. Ze verdienen minder, krijgen minder doorgroeimogelijkheden en hebben vaak minder te zeggen over hun werk.
“Onlangs kregen wij een Fairtrade certificaat. Voor ons is Fairtrade het alternatief dat we nodig hebben om onze marktdeelname te versterken, zodat we allemaal [samen] vooruit kunnen."
Saray Morales, lid van Vid Seca
Hoe maakt Fairtrade het verschil?
Betere levensomstandigheden. De onderhandelingspositie van boeren wordt versterkt via de Fairtrade minimumprijs en de Fairtrade standaarden. De standaarden voor handelaars verbieden oneerlijke contractuele afspraken en de minimumprijs beschermt boeren tegen een prijsdaling onder de gemiddelde productiekosten. Bovendien kan de Fairtrade premie de stijgende kosten van levensonderhoud verlichten of de gemeenschappen helpen door gezamenlijke investeringen.
Klimaatbestendigheid. Fairtrade ondersteunt wijnboeren hun landbouwmethoden aan te passen aan de effecten van klimaatverandering. De standaarden moedigen hen ook aan om milieuvriendelijker te werken. Zo planten en kweken ze op de Bosman Family Vineyards in Zuid-Afrika een boomsoort die heel efficiënt CO2 uit de lucht filtert.
Gendergelijkheid. Wie zich inzet voor Fairtrade, zet zich ook in tegen discriminatie en voor gendergelijkheid. Via lokale Fairtrade teams ondersteunen we boerencoöperaties met trainingen en programma’s om bewustzijn te creëren en de positie van kwetsbare boeren en werknemers te versterken.